Nie ma pokoju bez sprawiedliwości, nie ma sprawiedliwości bez przebaczenia (…). Nie ma wolności bez solidarności! Dzisiaj wypada powiedzieć: nie ma solidarności bez miłości, więcej! nie ma przyszłości człowieka i narodu.
Jan Paweł II
Żadna broń w światowych arsenałach nie jest tak potężna jak wola i moralna odwaga walecznych mężczyzn i kobiet
Ronald Regan
Po II wojnie światowej Polska znalazła się w sowieckiej strefie wpływów. Pierwsze powojenne wybory do Sejmu Ustawodawczego z 1947 roku zostały sfałszowane przez komunistów, a w 1948 roku powstała Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (PZPR). Polska stała się krajem, w którym obowiązywał system partii hegemonicznej, gdzie zachowano pozory pluralizmu politycznego. W 1952 roku uchwalono konstytucję Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Kolejne wybory do Sejmu PRL (Senat został zlikwidowany) były fałszowane. Nowelizacją konstytucji z 1976 roku uznano PZPR za przewodnią siłę narodu.
Okres komunizmu w Polsce charakteryzował się łamaniem praw człowieka i złą sytuacją gospodarczą. Polkom i Polakom taki stan rzeczy nie odpowiadał i w naszym kraju wielokrotnie dochodziło do manifestacji, protestów czy publicznego okazywania niezadowolenia. Do historii te wydarzenia przeszły jako tak zwane polskie miesiące. W 1980 roku na skutek protestów w Stoczni Gdańskiej doszło do powstania ogólnopolskiego związku „Solidarność”, który był niezależny od władz komunistycznych. „Solidarność” była nadzieją na zmiany w kraju. Władze komunistyczne na czele z gen. Wojciechem Jaruzelskim obawiające się rosnącego w siłę ruchu „Solidarności” wprowadziły stan wojenny który spotkał się z powszechną krytyką demokratycznego świata.
Sytuacja gospodarcza PRL w jego końcowej fazie była tak zła, że władze komunistyczne postanowiły rozpocząć rozmowy z opozycją. Do rozmów dochodziło przy tzw. Okrągłym Stole oraz w czasie tajnych rokowaniach w podwarszawskiej Magdalence. Jednym z głównych postanowień porozumienia między obozem rządzącym a obozem solidarnościowy było przeprowadzenie 4 czerwca 1989 roku częściowo wolnych tzw. kontraktowych wyborów. Polegały one na tym, że komuniści mieli zagwarantowane w Sejmie 65% mandatów natomiast pozostałe 35% miały być do obsadzenia przez niesfałszowane wybory. Wybory do Senatu miały być w pełni wolne. Należy pamiętać, że było to przełomowe wydarzenie w całym bloku komunistycznym i stało się początkiem a zarazem inspiracją do zmian w innych państwach.
Na pamiątkę czerwcowych wyborów obchodzimy w Polsce Dzień Wolności i Praw Obywatelskich – święto to zostało ustanowione uchwałą Sejmu RP 24 maja 2013 roku.
Podczas lekcji wiedzy o społeczeństwie w klasach VIII uczennice i uczniowie przypomniały/przypomnieli sobie zasadę trójpodziału władzy (art. 10 Konstytucji RP), a na koniec wszyscy spisali manifest demokratycznego państwa.
Materiały dodatkowe dla chętnych:
Daniel Siemiński – nauczyciel historii i WOS-u
Zespół Szkolno-Przedszkolny